Różeniec, Rhodiola rosea L. od wieków stosowany był w tradycyjnej azjatyckiej, skandynawskiej i wschodnioeuropejskiej medycynie jako środek poprawiający kondycję fizyczną, w przypadku anemii, depresji, astenii, impotencji, zaburzeń żołądkowo-jelitowych i układu nerwowego, a także jako immunostymulant i środek przeciwzapalny. Ta cenna roślina rośnie w Himalajach, górach Ałtaju, Alpach i Karpatach. Surowiec zielarski rożeńca zawiera fenyloetanoidy (salidrozyd i p-tyrozol) i glikozydy kwasu cynamonowego znane jako fenylopropanoidy (rozyna, rozawina i rozaryna), które uważane są za najważniejsze substancje aktywne w nim zawarte. Celem niniejszego eksperymentu było porównanie zawartości związków fenolowych (salidrozydu, p-tyrozolu, rozaryny, rozawiny i rozyny) metodą HPLC w poszczególnych częściach morfologicznych roślin (korzeniach, kłączach, i po raz pierwszy – tipsach i częściach nadziemnych) w surowcu uprawianym w Polsce w ciągu kolejnych siedmiu sezonów wegetacyjnych. W tych badaniach stwierdziliśmy coroczne istotne zwiększanie się ogólnej zawartości fenyletanoidów i fenylpropanoidów w Rhodiola rosea rosnącym w Polsce. Kłącza charakteryzowały się największą koncentracją fenyletanoidów i fenylpropanoidów, w porównaniu z pozostałymi częściami morfologicznymi roślin w tym samym wieku, podczas gdy pewną ilość substancji aktywnych znaleźliśmy także w łodygach i liściach R. rosea (przeciętnie dwukrotnie mniej niż w częściach podziemnych). Dlatego też wydaje się, że części nadziemne mogą być potencjalnym źródłem fenyletanoidów i fenylpropanoidów dla przemysłu farmaceutycznego. Różeniec zbierany po trzech latach uprawy zawierał istotnie mniejsze ilości fenyletanoidów i fenylpropanoidów w częścich podziemnych niż zebrany po 4, 5 lub 6 latach. Ponieważ glikozydy są najważniejszymi składnikami aktywnymi Rhodiola rosea zmiana polegająca na wcześniejszym zbiorze (przed czwartym lub w odpowiednich przypadkach w trzecim roku) może mieć wpływ na jakość zebranego surowca.

147-160