Wiele gatunków roślin kwiatowych, w tym również gatunki z rodzaju Brassica, ma genetycznie determinowaną skłonność do obcozapylenia (samoniezgodność gametofitowa lub sporofitowa). U Brassica samoniezgodność jest sporofitycznie kontrolowana przez pojedynczy, wysoce polimorficzny locus zwany S loci. Z punktu widzenia praktyki hodowlanej, zapylenie krzyżowe jest niezbędne do uzyskania wysokiego plonowania. Dlatego celem pracy było oszacowanie smoniezgodności i zgodności krzyżowej u pięciu testowanych gatunków z rodzaju Brassica. Materiał roślinny użyty do przeprowadzonych krzyżowań oddalonych stanowiły: B. napus var. oleifera cv. Californium, B. carinata, B. fruticulosa, B. rapa ssp. pekinensis i dwie odmiany B. oleracea (var. alboglabra and var. gongyloides). Wszystkie badane obiekty zapylano w szklarni Katedry Genetyki i Hodowli Roślin w Poznaniu w układzie diallelicznym. Pyłek poszczególnych zapylaczy nanoszony był na znamiona słupków w kwiatach kastrowanych w stadium zamkniętego pąka kwiatowego. Obserwacje kiełkowania ziaren pyłku i wnikania łagiewek pyłkowych do zalążków przeprowadzano analizując słupki komponentów matecznych po 48 godzinach od momentu zapylenia, przy użyciu mikroskopu fluorescencyjnego. Zgodność krzyżową oceniono na podstawie indeksu kiełkowania pyłku (PGI) oraz wiązania nasion we wszystkich kombinacjach krzyżowania. Przeprowadzone obserwacje wykazały jednokierunkową niezgodność w przypadku krzyżowań pomiędzy B. rapa ssp. pekinensis and B. napus var. oleifera cv. Californium (użytą jako forma ojcowska) oraz dwukierunkową niezgodność w krzyżowaniach pomiędzy B. napus and B. oleracea var. alboglabra. Generalnie lepsze kiełkowanie ziaren pyłku i wnikanie łagiewek pyłkowych obserwowano w kombinacjach, gdzie jako komponent mateczny użyta była forma B. napus. Pomiędzy analizowanymi gatunkami zaobserwowano zarówno prejak i postzygotyczne bariery krzyżowalności.

51-59