Najczęściej wykorzystywanym substratem w biogazowniach rolniczych jest kukurydza. Ze względu na wzrost powierzchni jej zasiewów i konieczność stosowania w uprawie roślin poprawnego zmianowania należy szukać dla niej surowców alternatywnych. Rośliny alternatywne do produkcji biogazu, poza wysokim plonem biomasy, powinny charakteryzować się korzystnym współczynnikiem efektywności energetycznej. Korzystną wartość tego wskaźnika można uzyskać przez zmniejszenie nakładów energii ponoszonych na produkcję biomasy i wysoką wydajność energii w plonie. Celem badań było porównanie plonowania i efektywności energetycznej produkcji biomasy wybranych gatunków roślin uprawianych w różnych warunkach nakładów energetycznych. Badania przeprowadzono w latach 2009-2011 w Zakładzie Produkcyjno-Doświadczalnym w Bałcynach k. Ostródy (53°35’ N; 19°51’ E), należącym do Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Podstawą opracowania było ścisłe doświadczenie dwuczynnikowe, założone na glebie 4. kompleksu przydatności rolniczej, w którym porównywano trzy gatunki roślin (kukurydza zwyczajna odmiana LG 2244, sorgo zwyczajne odmiana Sucrosorgo 506, ślazowiec pensylwański) uprawiane według dwóch technologii – wysokonakładowej (intensywnej) i średnionakładowej (o zmniejszonych nakładach na środki produkcji w stosunku do intensywnej). Z badanych roślin najwyższą wydajność biomasy (21,4 Mg⋅ha^-1 s.m.) i energii w plonie (390 GJ·ha^-1) oraz najkorzystniejszy wskaźnik energochłonności jednostkowej (1,02 GJ·t^-1) i sprawności energetycznej (18,4) zapewniała kukurydza zwyczajna. Sorgo zwyczajne i ślazowiec pensylwański plonowały istotnie niżej niż kukurydza (odpowiednio o 40 i 54%) i nie dorównywały jej wyróżnikami wydajności energii w plonie, energochłonnością jednostkową czy efektywnością energetyczną. Technologia wysokonakładowa zapewniała istotnie większy plon biomasy średnio dla 3 badanych gatunków (15,8 Mg⋅ha^-1 s.m.) niż średnionakładowa (13,6 Mg⋅ha^-1s.m.). W technologii średnionakładowej zmniejszenie nakładów energetycznych o 27%, głównie nawożenia mineralnego, powodowało wprawdzie istotny spadek plonu biomasy o 14%, ale zapewniało wyższą efektywność energetyczną jej produkcji (15,3). Najkorzystniejszy wskaźnik efektywności energetycznej produkcji biomasy zapewniała kukurydza uprawiana w technologii średnionakładowej (19,7). Słabsza ocena energetyczna sorgo i ślazowca nie przekreśla możliwości wykorzystania biomasy z tych roślin jako uzupełniających substratów do produkcji biogazu.

67-80