Proces wtórnej sukcesji jest obserwowany na łąkach w większości dolin rzecznych środkowej Polski. Jest ona spowodowana zaprzestaniem gospodarczego wykorzystywania użytków zielonych oraz zmianami w siedliskach przez nie zajmowanych. W wyniku sukcesji wtórnej na porzucone łąki w dolinie Pilsi powracają zbiorowiska leśne. Stwierdzono kilka scenariuszy tego zjawiska. W klasycznym modelu następują po sobie kolejno: ziołorośla, ziołorośla z siewkami drzew i krzewów, zarośla wierzbowe i las. Łąki zmeliorowane ulegają wtórnemu zabagnieniu, a stadium przejściowe do lasu tworzą zbiorowiska szuwarowe i nitrofilnych pnączy (Calystegietalia sepium). W częściach doliny poza bezpośrednim zasięgiem wód powierzchniowych powrót lasu poprzedza zbiorowisko z dominacją jednego gatunku, którym najczęściej jest Deschampsia caespitosa.

37-47