W artykule przedstawiono wyniki badań w ramach pracy doktorskiej pt.: "Gospodarka przestrzenna w strefie podmiejskiej Olsztyna na tle przekształceń krajobrazu rolniczego". Na zakres przestrzenny badań złożyły się wszystkie wsie (w liczbie 200) położone w sześciu gminach w strefie podmiejskiej Olsztyna. W celu omówienia przemian przestrzennych przeanalizowano obowiązujące plany zagospodarowania przestrzennego. W dziennikach urzędowych województwa warmińsko-mazurskiego, w latach 1996-2010, opublikowano 196 planów zagospodarowania przestrzennego w części lub całości dla 6 wsi (43% stanu). Większość planów dotyczy rozwoju przede wszystkim funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej (MN) i mieszkaniowo-usługowej (MU). Orientacyjna powierzchnia terenów objętych planami zagospodarowania przestrzennego wynosi 594, ha. Stanowi to 6,3% obszaru strefy podmiejskiej Olsztyna (dane na koniec 2010 r.). Są to dane poniżej średniej dla Polski. Podobnie sytuacja się przedstawia ze średnią powierzchnią planów zagospodarowania przestrzennego. Związane jest to w dużej mierze z anulowaniem (na podstawie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 2003 r.) planów zagospodarowania przestrzennego opublikowanych przed 1995 r. Spowodowało to w badanych gminach chaos przestrzenny. Wzmocniony dodatkowo przez fakt wprowadzenia decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Około 2/3 powierzchni planów obowiązujących w gminach, stanowią opracowania sporządzone na podstawie Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 2003 r.

79-107